HISTORIA


Wiosną 1849 Szewczenko został przydzielony do ekspedycji, która pod dowództwem rosyjskiego geografa kapitana Butakowa badała wybrzeża Morza Aralskiego. Zadaniem poety było sporządzenie rysunków tego wybrzeża. Spędził tam półtora roku.


Wskutek donosu przeprowadzono w mieszkaniu poety rewizję, aresztowano go i ponownie zamknięto w koszarach, a po zakończeniu śledztwa przeniesiono do batalionu w twierdzy Nowopietrowskiej, położonej na półwyspie Mangyszłak nad Morzem Kaspijskim, i pozbawiono możności pracy literackiej. W twierdzy tej spędził Szewczenko siedem lat. Codziennie posyłano go na uciążliwą musztrę i do prac fortecznych, kilka razy dziennie przetrząsano kieszenie w poszukiwaniu ołówka i papieru.


Często wtedy spotykał się i rozmawiał z chłopami, co spowodowało donosy, że szerzy bluźniercze teorie i podburza lud. Na skutek tych donosów Szewczenko został aresztowany i osadzony w więzieniu w Czerkasach, skąd przewieziono go do Kijowa. Kijowski generał-gubernator Wasilczikow zwolnił go, zakazał dalszego pobytu na Ukrainie i polecił udać się do Petersburga. Tam zmarł 10 marca 1861 wskutek poważnej choroby, osłabiony długimi latami zesłania